Grigor Zohrap

´³Ý³ëï»ÕÍáõÃÛáõÝÝ»ñ

                                                                /ÈáõëÝ³Éáõ ¹»Ù.../ /²ÝÍ³ÝáÃÁ/ /ÒÛáõÝÁ/ /Ð³ÙÏ»ñåáõÃÛáõÝ/ /àã áù/
                                              /¼³ïÏÇ ³éÃÇí/ /ÐëÏáõÙ/ /Ðå³ñïáõÃÛáõÝ/    /î³ñ³ÏáõÛë/ /ºÏáõñ/

***

Èáõë³Ý³Éáõ ¹»Ù ·Çß»ñ ÙÁÝ ¿ Éáõé áõ ïËáõñ.
ØáõÃ ÙÁ í×Çï, É»óáõÝ ÉáõÛë» µÇÍ»ñáí,
¶Çß»ñ Ñëï³Ï, Ñ³Ù»ëï ÇÕÓÇ ÙÁ å»ë, áõñ
ÎÁ ·Í³·ñíÇ ³ßË³ñÑ` ï³ñï³Ù ·ÇÍ»ñáí:

²Ûë ÙáõÃÁ ã¿ ³ÛñÇÇÝ ùáÕÝ, ³ÛÉ ³Õíáñ
ºñ¨Ý³Éáõ Ñ³Ù³ñ ÑÝ³ñí³Í Ã»ÉÁ Ýáõñµ.
ÀÝ¹ÝßÙ³ñ»É ÙÇ³ÛÝ ïÁíáÕ ßÕ³ñßÁ` áñ
ÎÁ óáõóÁÝ» ¹»Ùù»ñÝ ³Ù»Ý ·áÕïñ áõ ëáõñµ:

ºë ³í»ÉÇ ÏÁ ëÇñ»Ù ÙáõÃÝ ³Ûë å³ÛÍ³é
²Ý·³ÕïÝ³å³Ñ óáñ»ÏÝ»ñáõ ÉáõÛë»ñ»Ý.
ÆÝãå»ë ÏÝáç Ñ³Ù³ÏñáõÃÛáõÝÝ ³Ýµ³ñµ³é
´³ó» Ç µ³ó Ëáëïáí³Ý³Í Çñ ë»ñ»Ý:
<1899>

²ÝÍ³ÝáÃÁ

öáÕáóÇÝ Ù»ç Ï»ñÃ³ñ, Ï³ñÍ»ë ÏÁ ë³Ñ»ñ,
ÐáõßÇÏ ù³ÛÉáí, ¹³Ý¹³Õ, ·ñ»Ã» ß÷³óáÕ,
¸»ÙùÁ Ï³½» É³ã³ÏÇ Ù»ç ÏÁ å³Ñ»ñ,
ä³ïÙáõ×³Ý ÙÁ áõÝ»ñ Ñáí»Ý ÍÁ÷³óáÕ:

²Õíá±ñ, ï·»±Õ, ÇÝã ÷áõÛÃ. µ³í»ó áñ Ùïù»ë
Ø³ñÙÇÝ ÙÁ ï³Ù »ë áõ½³ÍÇë å»ë Çñ»Ý,
ìñ¹áíÇã Ñáí, åãñ³Ýù ÙÁ Éáõé, í»ñç³å»ë
²Ù»Ý µ³Ý»ñÝ áñáÝó Ñ³Ù³ñ ÏÁ ëÇñ»Ý:

àõ ï³ñÇÝ»ñ ëñïÇë ËáñùÁ ç³Ý³óÇ
ä³Ñ»É ½ÇÝùÁ Ù³ëáõÝùÇ å»ë, ¨ Ù»°ÏáõÝ
âÁëÇ ³Ýáñ Ññ³åáõÛñÝ»ñÁ Ï³Ý³óÇ
àñ ·Çß»ñÝ»ñë ÁñÇÝ Ëéáí³Í ¨ ³ÝùáõÝ:

Æ±Ýãå»ë »Õ³í, á°í »ñ³½Ç ÍÝáõÝ¹ ÏÇÝ,
àñ Áëïáõ·Çí Ù³ñÙÇÝ ³é³Í, ËñáËï áõ í»ë,
¸»é ³ÝóÛ³É ûñ Ã³ïñáÝÇ ÙÁ ÑáÍ ÙáõïùÇÝ`
â×³ÝãóáÕÇ ÙÁ å»ë ³Ùó³ñ ÇÙ ùáí»ë:
<1900>

ÒÛáõÝÁ

²ÏÝ³ËÁïÇÕ ³ÝµÁÍáõÃÛáõÝ ÙÁ í»ñ»Ý
ºñÏÝÇó í×Çï µ³ñÓñáõÃ»Ý»Ý ÏÇçÝ³ñ í³ñ,
ì³ñ³Ý»Éáí, ûñáñí»Éáí, ÍáõÉáñ»Ý,
ø³Éí³ÍùÇÝ å»ë ÏÝáç ÙÁ Ù³ñÙÝ»Õ ¨ Áëïí³ñ:

àõ ÷áÕáóÇÝ Ù³ÛÃÇÝ íñ³ ÏÁ ÷é»ñ
Ö»ñÙ³ÏáõÃÛáõÝÝ Çñ»Ý ùÁÝùáõß` ó»ËÇÝ ùáí.
àïù»ñáõ ï³Ï ÏÁ ÏáËÏÁñïí»ñ, ÏÁ Éé»ñ,
²ÝïñïáõÝç ÙÇßï áõ ùÇã ÙÁÝ ³É Ñ³×áõÛùáí:

ì»ñ»Ý ÑÇÙ³ ÓÛáõÝÁ ³é³ï ÏÁ Ù³Õí»ñ,
ÐáÅ³ñ³Ï³Ù ÃáÕÉáí »Ã»ñÁ Ï³åáõÛï.
²ÝÓÝ³Ù³ïáõÛó ÏÇÝ ¿ñ ³Ý áñ ÏÁ Ã³Õí»ñ
öáëÇ ÙÁ Ù»ç ó»ËÇ, ³ÝÑá· áõ ³Ý÷áõÛÃ:
<1901>

Ð³ÙÏ»ñåáõÃÛáõÝ

¸áõÝ É³ÛÝ ×³Ù÷»¹ ·ÁÝ³, ³°Õíáñ,
ºë Ï»ñÃ³Ù ÙáõÃ ³ñ³Ñ»ï»ë,
ºñç³ÝÇÏ ³ÛÝ Ñ³Ùá½Ù³Ùµ, áñ
êñïáí ·áÝ» ÇÝÍÇ Ñ»ï »ë:

àõ ³ÝËéáí Ï³Ûù»ë ÝÁë»Ù
²ãùÁë Ñ³é³Í ß³íÕÇ¹, á°í ÇÙ
¸³ÉáõÏ ÉáõÛëÁë, åÇïÇ ëå³ë»Ù
ø»½Ç áñã³÷ áñ »ë ³åñÇÙ:

Ø»Ï ËÝ¹Çñù ÙÁ ÙÇ³ÛÝ. í»ñçÇÝ
Ä³Ùáõë Ïáõ½»Ù áñ Ùáïë ÁÉÉ³ë,
ºí »ñµ ³Ù»ÝùÝ ÇÝ» ÷³ËãÇÝ,
¸áõ ·»Ã ³Ýáõß ¹»ÙùÁ¹ óáõÛó ï³ë:

ºí ³Ù»Ý ÷³éùÇ ÷áË³ñ»Ý,
ØÇ³ÛÝ å³ïÏ»ñÁ¹ Ñëï³Ï áõ çÇÝç
Ð»ïÁë ï³ÝÇÙ ³Ûë ³ßË³ñÑ»Ý
âÁ ÑÇß»Éáí áõñÇß áãÇÝã:
<1901>

àã áù

¸³ßÝ³Ï ÙÁÝ ¿ Ñá·Çë É»óáõÝ
Üí³·Ý»ñáí ß³ïáÝó Éé³Í`
àñ Ù³ïÇ¹ Í³ÛñÁ ¹Çåã»ÉáõÝ
ÎÁ ë³ñëÁé³, Ï»ñ·» Ñ³ÝÏ³ñÍ:

ºñ·»ñ ÙáéóáõÏ, »ñ·»ñë ÇÙ ÑÇÝ,
Êáñ ùáõÝ»ñÝÇÝ ÃáÕ³ÍÇ å»ë,
àñ ßÁ÷»Éáí ·áó ³ãíÁÝÇÝ
Î³ÝóÝÇÝ Ï³ñ·áí ³Ñ³ ¹»Ù»ë:

Ü³Ë »ñ·»ñÁ ûñáñáóÇë
àñáÝóÙáí Ù³Ûñë ½Çë Ù»Íóáõó.
àõ ËáÉ »ñ·»ñÝ ÇÙ ÷áÕáóÇë
¼áñ ï³Ï³íÇÝ ·Çï»Ù µ»ñÝáõó:

ì»ñçÁ, ëÇñá »ñ·»ñÁ áñ
Î»ë ÙÁ Çñ³í, Ï»ë ÙÁ Ï³ï³Ï,
Ü»ï»óÇ ãáñë ¹ÇÝ ³Ù»Ý ûñ,
Ì³ÕÏ³Ýó ÝÁÙ³Ý áïù»ñáõ ï³Ï:

ì»ñçÁ, í»»ñçÁ µáÉáñ ½í³ñÃ
²Û¹ »ñ·»ñáõÝ, - ¹³¹³ñÁ Ù»Í,
ÈÁéáõÃÛáõÝÁ, ½áñ ÙÇÝã¨ ó³ñ¹
ø»Ý» ½³ï á°ã áù ã¿ íÁñ¹áí»ñ:
<1901>

¼³ïÏÇ ³éÃÇí

²ÝÏÛáõÝ Ù’áõÝÇÙ ëñïÇë Ù»ç áõñª
Î³é³ÝÓÝ³Ý³Ù ³Ù»Ý ³ï»Ý,
ì»ñÑÇßáõÙÝ»ñ »ñµáñ ïÁËáõñ
ºñÏñ»Ý ½Çë å³Ñ ÙÁ Ï³Ýç³ï»Ý

ÐáÝ` ÏÁ Ï»Ý³Ù »ë ÍÝ³¹Çñ
ÆÝãå»ë ³é³çùÁ Ëáñ³ÝÇÝ,
ºí áõñ ÙÇ³ÛÝ ÏÁ Í³ÕÏÇ Çñ
Î»ë ëáõ·ÇÝ Ù»ç »Õñ¨³ÝÇÝ:

Ðá¹ ß³ñí³Í »Ý Çñ³ñáõ Ùáï
ØáõÃ ÷áë»ñÁ ÇÙ ÇÕÓ»ñáõë,
ÐÇß³ï³ÏÝ»ñ` ÑÇÙ³ ³Õáï,
²ÝáõÝÝ»ñ` ½áñ ãÁë»ñ É»½áõë:

ÊáÉ ï»Ýã³ÝùÝ»ñ, ÃéÇãù ³ÝÑáõÝ
¼áñ Ó»éùáíÁë ïíÇ ÑáÕÇÝ,
Ø»é»ÉÝ»ñ` ½áñ áõñÇßÝ»ñáõÝ
ä»ë Ñ³ñáõÃÛ³Ý ÑáõÛëÁ ãáõÝÇÝ:
<1902>

ÐëÏáõÙ

ø³Ï»' Ù³½Ç¹ ËáõñÓÁ áëÏÇ ûÓ»ñáõ
àñ åÉÉíÇÝ å³ñ³ÝáóÇ¹ ÓÛáõÝ»Õ»Ý,
àõëÇ¹, Ù»çùÇ¹ ÷³ÃÃí»Éáí ù»½ Ý»Õ»Ý
ØÇëÇ¹ íñ³ Çµñ¨ ùáÕù ÙÁ µáó»ñáõ:

Ø»ñÏ, ËñáËï, ßù»Õ ûÃáóÇ¹ íñ³ å³éÏ»° ¹áõÝ
ê¨ Ù»ï³ùë» ·áõÉå³Ý»ñÁ¹ å³Ñ»Éáí,
ºñ³½Ý»ñ ÑÛáõë»°, ùÝ³óÇñ ¹»Ùë ³Ýíñ¹áí,
ºë Áëå³ë»Ù ³Ûë³Ñ³ñÇ å»ë ³ñÃáõÝ:

Î»óÇ°ñ ³Û¹å»ë, áñ ÇÙ Ñá·íáõÛë Ù»ç ïÁå»Ù
Ò³ÛïùÁ, ¿çùÁ, Ã³í³ÉáõÙÁ ·ÇÍ»ñáõ¹,
ÐÇß»Ù ï»Õí³ÝùÝ Ñáë ÑáÝ óñí³Í µÇÍ»ñáõ¹,
ÆÝù½ÇÝùÁë ³Ýáí Ë³µ»Ù, Ë³µËÁµ»Ù:
<1908>

Ðå³ñïáõÃÛáõÝ

Ä³Ù³Ý³ÏÁ Ã¨»ë µéÝ³Í ÏÁ ï³ÝÇ.
ºõ Ïáõñáñ»Ý ÏÁ Ñ»ï¨ÇÙ »ë ³Ýáñ,
öÁ×³óáÕ Ñ»ù ÇÕÓ»ñáõë ï»Õ Ù»Ï ù³ÝÇ,
Ø»Ï ù³ÝÇ ÑáõÛë, ÉáõÛë ¹ÁÝ»Éáí ³Ù»Ý ûñ:

Ø»ñÃ ÏÁ ù³É»Ù ·Ý³óùáí Ñ³Ùñ áõ ï³ñï³Ù,
ÐáñÓ³ÝùÇÝ Ñ»ï Ù»ñÃ ÏÁ í³½»Ù ßáõï³÷áõÛÃ,
ÎÁÝÏÁÕÙÇÙ ¨ ÇëÏáõÛÝ Ýáñ»Ý ÏÁ Í÷³Ù,
ÎÁ Í÷³Ù, í»ñÝ ¿ ÙÇßï »ñÏÇÝùÁ Ï³åáõÛï:

ö³ËãÇ±É¹ ÇÝ», Çñ³íáõÝù¹ ¿, á°í ë»ñ¹ ÇÙ,
ÆÝãå»ë µáÉáñ »ñ³½Ý»ñáõë Í»ñáõÝÇ,
ÂéãáõÝÝ»ñáõ Ëáõ×³å, áñáõÝ ÏÁ ÅåïÇÙ,
ÄåÇïáí ÙÁ, áñ É³óÇ ß³ï ÏÁ ÝÙ³ÝÇ:

ºí Ï³Ùùáí ÙÁ ÑÁ½áñ ëÇñáõë Ñ³í³ë³ñ,
ºë ³ÝïñïáõÝç Ï»ñÃ³Ù ×³Ù÷»ë ½³ñïáõÕÇ,
ÐÇÙ³ ·áóí³Í ·Çß»ñáí Ã³ÝÓñ áõ Áëïí³ñ,
Â³ÝÓñ áõ Áëïí³ñ` í³Õáñ¹Û³Ýáí ÙÁ ÑÕÇ:
<1908>

î³ñ³ÏáõÛë

î³ÝÃ»ÉÝ»ñáõ¹ ÷ñ÷áõñáíÁ ÏÁ ÙïÝ»ë
ºñ»ñ³Éáí` Ý³íáõ ÙÁ å»ë ³É»Ñ»ñÓ,
²ãù»ñáõ Ù»ç ó³ÝÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ÏÁ ·ÁïÝ»ë,
àõ ÏÁ Ññ×íÇë ÏÝÏ³Ý ÙÁ å»ë ³ÛÉ³Ù»ñÓ:

Ø³ïáõóáõÙÇ ÙÁ å»ë Ï³ñÍ»ë ÏÁ Í÷³Ý
ÎáÑ³Ï³í»ï Ù³ñÙÝÇ¹ µáÉáñ ·ÇÍ»ñÁ,
ÌÁ÷³Ýùáí ÙÁ ûÓ³·³É³ñ ËáÉ³Ï³Ý,
ºí ÏÁ ½Ù³ÛÉÇÝ ³åß³Í ïÕ³Ý áõ Í»ñÁ:

²Ù»Ý ³Ûñ»ñÝ ÑáñÓ³ÝùÇ¹ Ù»ç ÏÁ ¹³éÝ³Ý,
àõ ÏÁ ÷áËíÇÝ Ë»ÉáùÝ»ñÝ ³É Ë»ÝÃ»ñáõ,
êáõñµ»ñÝ ³Ý·³Ù ÇëÏáõÛÝ íñ³¹ ³ãù ÏÁ µ³éÝ³Ý,
Ðáë³ÝùÝ »ë ¹áõÝ ë³ñëáõéÝ»ñáõ, ï»Ý¹»ñáõ:

Àë»° ßÇï³Ï, Ã» áñ ëÇñ»óÇñ ùÇã ÙÁ ½Çë,
à~í Ñ³ëáõÝ ÏÇÝ, áñ ËáÝç»ÝùÁ Ù³ñÙÝÇ¹ Ù»ç
î³ñÇÝ»ñáõÝ ¹»ÙÁ Ï»ÉÉ»ë, ÏÁÝ¹íÁ½Çë,
ÒÛáõÝ³Í³ÕÇ±Ï ³ñ¹Ûáù Ï³Ù Ñá±õñ »ë ³Ýß»ç:
<1908>

ºÏáõñ

ºñµáñ ûñ ÙÁ Á½·³ë å»ïùÁ,
¼Á½í³Í` ßáõñçÇ¹ ÏÛ³Ýù»Ý ßÇÝÍáõ,
ºñç³ÝÏáõÃÛ³Ý ÷³ËãáÕ Ñ»ïùÁ
²ÝóÛ³ÉÇÝ Ù»ç ÷ÁÝïÁñï»Éáõ:

àñáíÑ»ï¨, á~í ¹³éÝáõÃÛáõÝ,
²ëÏÇó í»ñçÁ ³ãùÇ¹` Í³ñÇñ
ä»ïù ¿ ¹ÁÝ»ë ¨ ³Ý³ñÛáõÝ
ÞñÃáõÝùÝ»ñáõ¹` ùÇã ÙÁ Ï³ñÙÇñ:

ø³É³Í ³ï»Ý¹ »ñµáñ ×³Ù÷³Ý,
Ü³Ûí³Íù¹ ³Ù»ÝùÁ ãÁ Ãáí»,
ºí ½³ñÙ³ó³Í` ãÁ ÷Áë÷Áë³Ý.
§ ²Ûë ³Õíáñ ÏÇÝÝ á±í ¿¦:

ºñµáñ Ý»ñÏ³Ý` óáõñï áõ ó³Ù³ù
¸³éÝ³ ù»½Ç Ï³Ù³ó Ï³Ù³ó,
ÎëÏÇÍÝ»ñáí É»óíÇ Ñ³Ù³Ï
²å³·³¹ ³É` ÙÁé³ÛÉ³Ù³Í,

ºí áõñ³Ý³ ÇëÏ ù»½, á~í ÇÙ,
ÎÛ³°ÝùÁë, ³ßË³ñÑÁ Ñ³Ùñáñ»Ý,
ºë ³ÝóÛ³ÉÝ »Ù Ñ³í³ï³ñÇÙ,
ÆÙ ·ñÏÇë Ù»ç »Ïáõ°ñ Ýáñ»Ý:
<1908>

²é³çÝ³¿ç Î»Ýë³·ñáõÃÛáõÝ Ò»é³·ÇñÁ Èáõë³ÝÏ³ñÝ»ñ Üáí»ÉÝ»ñ

Ðá¹í³ÍÝ»ñ ²ñÓ³Ï ¿ç»ñ ´³Ý³ëï»ÕÍáõÃÛáõÝÝ»ñ Ø»ñ Ñ³ëó»Ý